ქიმიოთერაპიის დროს დაღლილობა ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული და ბუნებრივი გვერდითი მოვლენაა. ის შეიძლება გამოვლინდეს სხვადასხვა ფორმით — ოდნავი სისუსტიდან ძლიერ გამოფიტვამდე, როცა ენერგიის მოძიება რთულდება. ზოგიერთ შემთხვევაში დაღლილობა გრძელდება მხოლოდ რამდენიმე დღე, სხვებში კი კვირები და თვეები შეიძლება გაგრძელდეს. კარგი ამბავი ისაა, რომ მკურნალობის დასრულების შემდეგ, როგორც წესი, ეს შეგრძნება თანდათან ქრება.
დაღლილობის მიზეზი მხოლოდ მედიკამენტები არ არის — მას ხელს უწყობს ორგანიზმის ფიზიკური დატვირთვა, სტრესი, შფოთვა, დეპრესია და თვითონ დაავადებასთან ბრძოლა. ამიტომ მნიშვნელოვანია, დაღლილობასთან გამკლავებას შევხედოთ როგორც სხეულის, ისე გონების მხარდაჭერის პროცესს.
იპოვეთ შინაგანი სიმშვიდე
ლოცვა, მედიტაცია, სუნთქვითი ვარჯიშები და იოგა ხელს უწყობს სტრესის შემცირებას და ემოციური ბალანსის აღდგენას. დღეში 10-15 წუთიც კი შესაძლოა დიდი შვების მომტანი გახდეს. იპოვეთ თქვენთვის სასიამოვნო რიტუალი — იქნება ეს მუსიკის მოსმენა, სურნელოვანი ჩაის დალევა თუ საყვარელ ადამიანთან საუბარი.
მიიღეთ საკმარისი სითხე
დეჰიდრატაცია ხშირად ამძაფრებს დაღლილობას. ეცადეთ, დღეში დალიოთ მინიმუმ 8 ჭიქა სითხე — სუფთა წყალი, უგაზო მინერალური სასმელი ან ნატურალური წვენი. შეგიძლიათ თან იქონიოთ პატარა ბოთლი, რომ დღის განმავლობაში სითხის მიღება არ დაგავიწყდეთ.
სწორი კვება თქვენი ენერგიის წყაროა
მიიღეთ საკვები რეგულარულად, მცირე ულუფებით, დღეში 5-6-ჯერ. აირჩიეთ ცილებით, ბოსტნეულით, ხილითა და მარცვლეულით მდიდარი საკვები. თუ მადა დაქვეითებული გაქვთ, სცადეთ მაღალი კალორიულობის და ერთდროულად ნოყიერი საჭმელი — მაგალითად, იოგურტი თაფლით და თხილეულით. (თაფლი, თხილეული და სხვა პროდუქტი შესაძლოა ალერგიული რეაქციის მიზეზი გახდეს. მათ მიღებამდე დარწმუნდით, რომ თქვენ არ გაქვთ ალერგია აღნიშნულ ინგრედიენტებზე.)
შეიმუშავეთ დასვენების რეჟიმი
დღისით ხანმოკლე, 10-15 წუთიანი ჩათვლემაც კი, ხშირად საკმარისია ენერგიის შესავსებად. ეცადეთ, არ დაიძინოთ ერთ საათზე მეტხანს, რომ ღამის ძილი არ დაგერღვათ. ღამით კი მინიმუმ 8 საათიანი მშვიდი ძილი აუცილებელია, რათა სხეულმა ძალები სრულად აღიდგინოს.
იმოძრავეთ
მცირე ფიზიკური აქტივობა — მაგალითად, სუფთა ჰაერზე გასეირნება ან მსუბუქი გაჭიმვები — ხელს უწყობს სისხლის მიმოქცევას და აუმჯობესებს განწყობას. ივარჯიშეთ იმ დროს, როცა თავს ყველაზე ენერგიულად გრძნობთ. აუცილებლად შეათანხმეთ ვარჯიშის ტიპი თქვენს კლინიკურ ონკოლოგთან, რომ დარწმუნდეთ მის უსაფრთხოებაში.
არ დაიტვირთოთ ზედმეტად
ამ პერიოდში ენერგიის დაზოგვა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია. ნუ ეცდებით ჩვეულ რიტმში მუშაობას, გადადეთ მეორეხარისხოვანი საქმეები და მიმართეთ ოჯახის წევრებს ან მეგობრებს დახმარებისთვის. გახსოვდეთ, ახლა მთავარი თქვენი ჯანმრთელობაა.
ემოციური მხარდაჭერა
ქიმიოთერაპიის დროს დაღლილობასთან გამკლავება უფრო მარტივია, თუ ახლობლები თქვენს გვერდით დგანან. გაუზიარეთ თქვენი მდგომარეობა ოჯახის წევრებს და მეგობრებს — ეს შეგიმსუბუქებთ ემოციურ ტვირთს და შეგიქმნით შეგრძნებას, რომ მარტო არ ხართ.
დაღლილობა ქიმიოთერაპიისას ნორმალური და დროებითი მოვლენაა, რომლის მართვა შესაძლებელია. თქვენი სხეულის სიგნალების მოსმენა, სწორი დასვენება და კვება, ახლობლების ემოციური მხარდაჭერა — ყოველივე ეს ამ რთული პერიოდის უფრო მსუბუქად გადალახვაში დაგეხმარებათ.
გაიგეთ მეტი ქიმიოთერაპიის გვერდითი მოვლენების შესახებ „კონსილიუმ მედულას“ ქიმიოთერაპიის გზამკვლევში.
გაითვალისწინეთ, ვებგვერდზე განთავსებული არანაირი ინფორმაცია არ შეიძლება განხილულ იქნას როგორც პირდაპირი სამედიცინო რჩევა ან ექიმის კონსულტაციის ჩამნაცვლებელი.